2025 жылғы 27 қазанда халықты әлеуметтік қорғау жүйесінде ерте қолдау қызметтері бойынша мамандарды оқыту басталды.
Заманауи әлеуметтік қорғау жүйесі мамандардан тек кәсіби білімнің болуын ғана емес, сонымен қатар инклюзия қағидаттарын терең түсінуді – балалардың мүгедектігіне қарамастан дамуы үшін тең жағдай жасауды талап етеді. Бұл тренинг ҚР ЕХӘҚМ Әлеуметтiк қорғау саласын дамытудың ұлттық ғылыми орталығы ерте қолдау көрсету бойынша халықаралық сарапшының қатысуымен ұйымдастырған, «Мүмкіндіктер уақыты» жобасының бөлігі болып табылады. Бұл көмектің сапасын жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік береді.
1979 жылы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) ұсынған «Функционалдық бұзылыстары бар балаларды, жергілікті қоғамдастық күшімен оқыту» CBR технологиясын қолдану арқылы жүзеге асырылады.
CBR технологиясы әртүрлі мамандық иелеріне мүгедектігі бар балалардың функционалдық қабілеттерін дамытудың негізгі дағдыларын меңгеруге, олардың отбасы мүшелеріне және жақын ортасына сүйене отырып мүмкіндік береді. Жақын адамдардың (ата-аналар мен тәрбиешілер) қатысуынсыз, тек мамандар жүргізетін тренинг өте тиімсіз. Көбінесе туыстары, достары және көршілері балаға көмектескісі келеді, бірақ мұны қалай жасау керектігін және оларды күнделікті өмірге қалай қосу керектігін білмейді. CBR бағдарламасы жақын адамдар мен қамқоршыларға көмек пен қамқорлық әдістерін үйрету арқылы осы білімді беруге арналған.
CBR бағдарламасы төрт модульге бөлінген 120 академиялық сағаттан тұрады. Ол қатысушы оқушыларға мыналарды мүмкіндік беруге бағытталған:
- Ауыр мүгедекттігі бар балаларды күту мен тәрбиелеуде жаңа кәсіби білімге деген сұранысты қанағаттандыру.
- Балаларға күнделікті өмірлік практикалық дағдыларды үйретуді ұйымдастыру тәжірибесін жинақтау.
- Күнделікті өмірде мүгедектігі бар балаларға білім беру сапасын қамтамасыз ету үшін өзінің біліктілік әлеуетін сақтау.
Тренинг келесі негізгі мәселелерді қамтиды, соның ішінде:
- Қазіргі оңалту философиясы туралы түсінік беру.
- үйрету процесін құру алгоритмін көрсету.
- Мүгедекттігі бар балаларға практикалық өмірлік дағдыларды үйрету процесін құру алгоритмін ұсыну.
- Мүгедекттігі бар балалардың қажеттіліктері мен жұмыс істеуін бағалау.
- Күнделікті өмірде балаға арналған жеке оқу бағдарламасын әзірлеу.
- Әртүрлі мүгедектігі бар балаларға: қарым-қатынас, қозғалыс, оқу қиындықтары және өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын үйрету.
- Қосылықты білім беру және мүгедектігі бар балалардың қоғамдық өмірдің барлық салаларына қатысу мәселелері.
Оқытуларда «Дара» Қоры «Шеврон» компаниясының қолдауымен «Мүмкіндіктер уақыты» жобасы аясында биыл ашылып жатқан алты ерте қолдау қызметінің 12 маманы қатысты. Тренингке сондай-ақ ҚР ЕХӘҚМ Әлеуметтiк қорғау саласын дамытудың ұлттық ғылыми орталығының екі маманы Гүлдана Мейірбекқызы Айтымбетова және ӘҚСД ҰҒО Бас директорының орынбасары Шолпан Әділжанқызы Бөлекбаева да тартылды. Ұлттық ғылыми орталықтың мамандары кейіннен әлеуметтік қамсыздандыру жүйесіндегі ерте қолдау қызметтерін қадағалайтын болады.
Оқыту нәтижелері бойынша әлеуметтік қорғау жүйесі үшін ерте қолдау көрсету бойынша білім беру курсы әзірленетін болады. Бұл курсты «Дара» қоры Әлеуметтiк қорғау саласын дамытудың ұлттық ғылыми орталығына кейіннен ел өңірлерінде мамандар даярлау үшін береді.
Оқыту аралас форматта (көрме, онлайн және тәуелсіз қашықтықтан оқыту) өткізіледі, бұл мамандар үшін мүмкіндігінше қолжетімді етеді.
Бұл оқыту - инклюзивті қоғам құру және Қазақстандағы функционалды бұзылыстары бар балаларға сапалы, жан-жақты және отбасына бағытталған қолдау көрсету жолындағы маңызды қадам болып табылады. Инклюзия – бұл жай ғана әлеуметтік саясат емес. Бұл әр баланы қабылдау, құрметтеу және сену философиясы.
Материалдың фотосуреттері:
